چگونه یک مسأله را حل کنیم؟

چگونه یک مسأله را حل کنیم؟

حل مسأله یکی از مهمترین مهارت ها در زندگی است. همه ی ما صرف نظر از موقعیت شغلی و اجتماعی، با موانع و مشکلات متعددی روبه رو هستیم، بنابراین وجود مشکل در زندگی طبیعی است و راهی برای اجتناب از مشکلات وجود ندارد؛ اینکه شما چقدر با چالش ها سازگار هستید، عامل تعیین کننده ایست در اینکه چقدر در زندگی موفق خواهید بود. تنها چاره ی غلبه بر مشکلات، این است که با رویکرد حل مسأله به مشکل خود بنگریم و یاد بگیریم چطور مشکلات خود را حل کنیم.

آیا احساس می کنید که مجبورید هر مشکلی را به سرعت حل کنید؟

آیا گاهی وقت ها از اینکه هیچ کنترلی روز موقعیت ندارید احساس ناکامی و خشم می کنید؟

آیا چالش ها را مانعی بزرگ تلقی می کنید؟

اگر پاسخ شما به سوالات فوق مثبت بوده است، احتمالاً روش ناسالمی را برای حل مسأله برگزیده اید. جای خوشحالی است که مشکلات فقط مختص ما نیست و به عبارتی همه در زندگی با مشکل مواجه می شوند. مردم معمولاً، دوست دارند که خیلی زود از دردشان رهایی یابند بنابراین به اشتباه شرایط را بدتر می سازند. ما تا به امروز اشتباهات زیادی داشته ایم و باید بپذیریم که درست عمل نکرده ایم اما از این پس بایستی دیدگاهمان را عوض کنیم و در حل مسائل بهترین راه را در پیش بگیریم. زندگی، صحنه ی چالش ها و تغییرات است ولی ما چنان از آنها بیمناکیم که می خواهیم راه حلی فوری برای مقابله با آنها به کار بریم. حال سعی کنید مسأله را از زاویه ای جدید و متفاوت بنگرید، یعنی در برخورد با آنها خلاقیت خود را آزاد سازید. این مقاله به شما نشان می هد که چگونه مسائل متعدد را با یک راه کلی و جامع حل کنید.

 

مراحل حل مسأله

1- آرامش خود را حفظ کنید

مهمترین مرحله هنگام حل مسأله این است که ابتدا خود را آرام کنید، بزرگ نمایی نکنید و با خود بگویید وجود مشکل در زندگی طبیعی است، برای همه اتفاق می افتد برای من نیز پیش آمده، واقع بین باشید و در ارزیابی مشکل اغراق نکنید.

2- مسأله را با دقت مورد ملاحظه قرار دهید

این مرحله یکی از مهمترین مراحل در حل مسأله است. زمانی می توان مسأله را حل کرد که دقیقاً صورت مسأله به خوبی خوانده و فهمیده شده باشد. تلاش برای حل مسائل باید هدایت شده باشد وگرنه تلاش بی جهت فایده ای ندارد. حتی در صورت محدودیت زمانی و فشارهای بیرونی نیز نباید از یک مسأله سرسری عبور نمایید. بدانید که یک مشکل را می توان از راه های دیگری هم مورد بررسی قرار داد. اکنون تا می توانید راحت باشید. کمی از مشکلتان فاصله بگیرید تا بعداً با دقت بیشتری به آن بپردازید. با دوش گرفتن، قدم زدن و فکر کردن به چیزهای دیگر حال و هوای ذهنتان را عوض کنید. بدین ترتیب شما می توانید با یک ذهنیت نو به مشکلتان نگاه کنید.

3- مسأله را بشکافید و آن را به مسائل کوچکتر تقسیم کنید

در این مرحله شما باید مسأله خود را به طور مشخص تعریف کنید و در صورت لزوم مسأله را بشکافید و به اجزاء کوچکتری تقسیمش کنید. این حرکت اعتماد به نفس شما را افزایش می دهد چرا که درک بهتری از مسأله خواهید داشت و می توانید یک رابطه ی علت و معلولی بین مسأله و زمینه های بروز آن برقرار سازید.

4- قبول کنید که برای حل یک مشکل بیش از یک راه وجود دارد

تمام راه حل های ممکن را در نظر بگیرید. راه حلی را که به ذهنتان می رسد یادداشت کنید حتی اگر راه حل جدیدی باشد. هیچ راه حلی را کنار نگذارید. سپس از بین آنها مناسب ترین و مؤثرترین راه حل را انتخاب کنید. خیلی وقت ها همین که شما شروع به نوشتن راه حل ها می کنید جواب مسأله خود به خود پیدا می شود. در ارزیابی راه حل به موارد زیر توجه نمایید:

♦   راه حل خوب، راه حلی است که مزایای آن بیشتر از معایبش باشد.

♦   راه حل خوب، راه حلی است که در دراز مدت مفید باشد، نه در کوتاه مدت.

5- یک راه حل را برگزینید

حال که مسأله را خوب فهمیده اید و لیستی از راه حل های احتمالی را دارید بایستی برای انتخاب یک راه حل منطقی و اثر بخش برنامه ریزی کنید. بدین منظور مزایا و معایب هر یک از راه حل ها را پیدا کرده، سپس بهترین راه حل را انتخاب کنید.

6- راه حل انتخابی را به اجرا درآورید

در این مرحله شما باید راه حلی را که برگزیده اید به اجرا درآورید، از اینکه مجبور شوید در انتخاب راه حل تجدید نظر کنید یا راه حل دیگری استفاده کنید، نگران نباشید، البته بهتر است قبل از انجام هر کاری پیامد و نتیجه آن کار را پیش بینی کنید، تا کمتر اشتباه کنید ولی گاهی اوقات شرایط ایجاب می کند که شما سراغ راه حل های جایگزین بروید. این بدان معنی نیست که شما مسیر اشتباه را پیموده اید، بلکه نوعی تلاش برای رسیدن به راه حل مطلوب است.

7- نتایج به دست آمده را ارزیابی کنید

 اکنون باید ببینید آیا در حل مشکل موفق بوده اید یا خیر؟ چنانچه به نتیجه ی مورد انتظارتان نرسیده اید لازم است که در اجرای برنامه بازنگری کنید. شاید خطایی رخ داده باشد. در این صورت دوباره دست به کار شوید و اگر تغییری حاصل نشد ناچارید یک راه حل جدید را امتحان کنید.

8- فرآیند ارزیابی و اجرا را ادامه دهید

گاهی اوقات برای حل مسأله نیازمند چندین بار تلاش هستید اما هربار باید منطقی و دقیق عمل کنید. بدانید که هر شکست شما، پلی است به سوی پیروزی.

9- به نظرات دیگران توجه کنید

مشکل خود را با افراد با تجربه و قابل قبول در میان بگذارید. گاهی اوقات آنها می توانند مشاورین خوبی در حل مشکل شما باشند ولی به یاد داشته باشید تصمیم گیرنده ی نهایی خود شما هستید.

در نهایت برای حل مشکل نکات زیر را به خاطر بسپارید:

♦    در پیمودن این گامها آرامش خود را حفظ کنید. با داشتن تنش روانی، خشم، رنجش و بی قراری نمی توانید برای حل مسأله درست تصمیم بگیرید. نکته ی مهم این است که ابتدا ذهنتان را آرام سازید و آنگاه به جست و جوی راه هایی خلاقانه بپردازید.

♦    برای رسیدن به جواب عجله نکنید، صبور و شکیبا باشید. تنها از طریق درک شرایط فعلی می توانید به آینده قدم بگذارید.

♦    به نقشی که دیگران می توانند در حل مشکلات ایفا کنند، توجه نمایید. این همان کار تیمی است که می تواند اضطراب فردی را کاهش دهد.

♦   همواره در انتخاب راه حل ها به هماهنگی آنها با ارزش های فردی و خانوادگی خود توجه داشته باشید.

♦    کتاب های مرتبط با حل مسأله را مطالعه کنید.

♦    هیچ گاه توانایی خود را دست کم نگیرید. حتی اقدامات ناچیز شما می تواند در حل مشکلات مؤثر باشد.

♦    مطمئن باشید که برای بیشتر مشکلات زندگی حداقل یک راه حل وجود دارد، پس نا امید نباشید.

♦    از رویارویی با مشکلات نترسید.